Na els en hazelaar is daar de berk

Na de bloei van de els en de hazelaar kondigt het nationaal aerobiologisch surveillancenetwerk van Sciensano deze week het begin van het berkenpollenseizoen aan.

De hoeveelheden van deze zeer allergieverwekkende stuifmeelsoort zijn afgelopen zaterdag tijdelijk toegenomen, een eerste signaal dat een risicoperiode is begonnen voor personen die gevoelig zijn voor dit stuifmeel (ongeveer één op de tien Belgen). De berk wordt als de meest allergieverwekkende boomsoort in België beschouwd. De bloeiperiode van deze boom is in principe in maart en april, zoals de pollenkalender op www.airallergy.be illustreert. “Op zaterdag 16 maart hebben we in Brussel een gemiddelde concentratie van 31 berkenstuifmeelkorrels per kubieke meter lucht gemeten. Met dit niveau kunnen sommige mensen met allergieën al symptomen ervaren. Vanaf de drempelwaarde van 80 korrels/m³ lucht, wordt het risico op symptomen als zeer hoog beschouwd voor de hele populatie die specifiek allergisch is voor dit stuifmeel. Deze drempel wordt elk jaar gemiddeld 15 dagen overschreden”, zegt Marijke Hendrickx, hoofd van de dienst Mycologie & Aerobiologie van Sciensano.

Het is onmogelijk te voorspellen of het berkenseizoen zo intens zal zijn als het seizoen van de els en de hazelaar. De jaarlijks ingezamelde pollenconcentraties zijn zeer variabel, zoals voor de meeste bomen en hangen specifiek af van de boomsoort. Op het moment dat de bloeiwijzen rijp zijn en klaar om hun stuifmeel in de lucht te verspreiden, spelen de weersomstandigheden een belangrijke rol. Terwijl wind en milde temperaturen de verspreiding van het stuifmeel bevorderen, zorgt regenweer ervoor dat pollen neerslaat waardoor de concentraties afnemen.

De maand februari 2019 was abnormaal warm en zonnig. Deze bijzonder gunstige omstandigheden voor de verspreiding van pollen viel samen met de bloeiperiode van de els en de hazelaar in de tweede helft van de maand. “De risicoperiode is niet langer, noch vervroegd voor degenen die allergisch zijn voor deze stuifmeelsoort. Maar de geproduceerde hoeveelheden zijn door de jaren heen gestegen. Er zijn dit jaar al twee absolute records waargenomen. Voor de hazelaar heeft de jaarlijkse stuifmeelindex die van vorig jaar ruimschoots overtroffen, terwijl bomen in principe één tot enkele jaren van ‘rust’ nodig hebben vooraleer ze opnieuw dergelijke stuifmeelhoeveelheden produceren. Het tweede record is dat van de els, waarvoor eveneens de hoogste jaarlijkse pollenindex ooit werd geregistreerd sinds het begin van de metingen”, vervolgt Marijke Hendrickx.

De evolutie van het pollenseizoen kan via verschillende kanalen worden gevolgd: