Beschermingsmaterialen
Datum: 02/04/2020
Document gemaakt door Emma Saelens. Supervisie door dr. Veerle Piessens en prof. dr. An De Sutter.
Expert: prof. dr. Isabel Leroux-Roels, klinisch bioloog gespecialiseerd in infectiepreventie en -bestrijding, Universitair Ziekenhuis Gent.
Inhoud
TOC \o "1-3" \h \z \u Samenvatting. PAGEREF _Toc36714653 \h 2 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300330036003700310034003600350033000000
Methodologie. PAGEREF _Toc36714654 \h 3 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300330036003700310034003600350034000000
Resultaten. PAGEREF _Toc36714655 \h 3 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300330036003700310034003600350035000000
Veiligheidsbrillen. PAGEREF _Toc36714656 \h 3 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300330036003700310034003600350036000000
Mondmaskers. PAGEREF _Toc36714657 \h 3 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300330036003700310034003600350037000000
Beschermende kleding. PAGEREF _Toc36714658 \h 5 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300330036003700310034003600350038000000
Referenties. PAGEREF _Toc36714659 \h 5 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300330036003700310034003600350039000000
Enkele frequent gestelde vragen van huisartsen omtrent persoonlijke beschermingsmiddelen werden voorgelegd aan een expert en getoetst aan de bestaande richtlijnen en literatuur.
Veiligheidsbrillen: sterilisatie is niet nodig. Was met water en zeep, droog af en desinfecteer met alcohol 70%. Bij gebruik van commerciële producten moet men verifiëren of de fabrikant al getest heeft op effectiviteit tegen SARS-CoV2.
Mondmaskers:
· Gebruik: bij voorkeur eenmalig gebruik. Chirurgisch mondmasker en FFP masker mogen 4-8 uur ononderbroken gedragen worden. FFP maskers zouden veilig tot tweemaal gesteriliseerd kunnen worden met waterstofperoxide. Hergebruik na een aantal dagen in een plastic zak is nog niet onderzocht geweest.
· Na vervaldatum: men weet niet hoeveel tijd over de vervaldatum je een masker nog veilig kan gebruiken. Het gevaar is het degraderen van de elastieken en het materiaal ter hoogte van de neusbrug waardoor het masker niet goed aansluit. Ook verdwijnt de elektrostatische lading en vermindert de filtratiecapaciteit.
· Vaseline en antibacteriële gels: antibacteriële gels zijn per definitie niet werkzaam tegen virussen. Het aanbrengen van gels wordt afgeraden omdat het de elektrostatische lading verstoort.
Schorten: voorkomen verontreiniging van de eigen kledij en overdracht van micro-organismen via de kledij. De voorkeur gaat uit naar een disposable vochtondoorlaatbaar schort met lange mouwen en manchetten dat gewisseld wordt per patiënt. Indien, wegens beperkte beschikbaarheid, de schort bij meerdere patiënten na elkaar gedragen wordt, dan dient deze sowieso gewisseld te worden bij zichtbare bevuiling. Alternatief is kledij voor meermalig gebruik (bv. witte jas met lange mouwen) en deze wordt dagelijks gewisseld en gewassen op 60°C.
Er werd beroep gedaan op de opinie van een expert in infectiepreventie en -bestrijding, prof. Dr. Isabel Leroux-Roels, werkzaam in het Universitair Ziekenhuis Gent.
Daarnaast werden de bestaande richtlijnen overlopen. Volgende bronnen werden gebruikt: Centers for Disease Control and Prevention (CDC), European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC), Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG), Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), Sciensano.
Volgende bronnen werden geraadpleegd maar niet gebruikt wegens niet relevant voor de huisartspraktijk of geen antwoord biedend op de gestelde vragen: Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE), Federale Overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid, Guideline Central, Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG), Minerva Evidence-Based Medicine, National Health Service (NHS), National Institute for Health and Care Excellence (NICE), Scottish Intercollegiate Guidelines Network (SIGN), World Health Organization (WHO).
Daarnaast werd er gezocht in de wetenschappelijke literatuur via Pubmed en Embase met zoektermen ‘Personal Protective Equipment’, ‘Protective Equipement’, ‘Equipment Reuse’, ‘Mupirocin’, 'pseudomonic acid' ‘Covid-19’, ‘Coronavirus’, ‘Coronaviridae’. Dit leverde echter geen relevante artikels op.
Moet een veiligheidsbril gesteriliseerd worden? Zo ja, hoe?
NHG Persoonlijke beschermingsmiddelen ADDIN ZOTERO_ITEM CSL_CITATION {"citationID":"xU8zoWvz","properties":{"formattedCitation":"(1)","plainCitation":"(1)","noteIndex":0},"citationItems":[{"id":810,"uris":["http://zotero.org/users/4905263/items/BWGGPZZA"],"uri":["http://zotero.org/users/4905263/items/BWGGPZZA"],"itemData":{"id":810,"type":"webpage","title":"Persoonlijke beschermingsmiddelen | NHG","URL":"https://www.nhg.org/themas/publicaties/persoonlijke-beschermingsmiddelen#kleding","accessed":{"date-parts":[["2020",4,1]]}}}],"schema":"https://github.com/citation-style-language/schema/raw/master/csl-citation.json"} (1): reinig een beschermende bril na iedere verontreiniging met water en zeep, droog af en desinfecteer vervolgens met alcohol 70%.
Expert opinion: Steriliseren van veiligheidsbrillen is niet nodig. De bril komt immers niet rechtstreeks in contact met bloed of steriele lichaamscompartimenten. Het desinfecteren van de bril na gebruik is voldoende. Hiervoor kan bv. ethanol 70% gebruikt worden. Er zijn ook heel wat commerciële producten zoals desinfecterende doekjes of oplossingen (Clinell, Umonium) die actief zijn tegen SARS-CoV2. Belangrijk bij het gebruiken van een commercieel product dat vaak uit mengsels van desinfectantia bestaat, is te verifiëren bij de fabrikant of het getest is tegen SARS-CoV2. De meeste fabrikanten hebben dit al getest en vermelden dit ook expliciet op hun website.
1.1. Kunnen maskers hergebruikt worden?
· NHG Covid-19 ADDIN ZOTERO_ITEM CSL_CITATION {"citationID":"YxsjdlrK","properties":{"formattedCitation":"(2)","plainCitation":"(2)","noteIndex":0},"citationItems":[{"id":800,"uris":["http://zotero.org/users/4905263/items/BN42DAIT"],"uri":["http://zotero.org/users/4905263/items/BN42DAIT"],"itemData":{"id":800,"type":"webpage","title":"Corona: infectiepreventie | NHG","URL":"https://www.nhg.org/coronavirus/infectiepreventie#PB","accessed":{"date-parts":[["2020",3,31]]}}}],"schema":"https://github.com/citation-style-language/schema/raw/master/csl-citation.json"} (2): er wordt aangeraden om gebruikte FFP- en chirurgische maskers bij te houden in een afgesloten plastic zak. Zo kunnen ze eventueel in tweede tijd gesteriliseerd worden. Of een masker veilig te hergebruiken is na bv. 3 dagen in een plastic zak is niet bekend en wordt dus niet geadviseerd.
· RIVM ADDIN ZOTERO_ITEM CSL_CITATION {"citationID":"UMajTgJJ","properties":{"formattedCitation":"(3)","plainCitation":"(3)","noteIndex":0},"citationItems":[{"id":792,"uris":["http://zotero.org/users/4905263/items/S6GVD5SU"],"uri":["http://zotero.org/users/4905263/items/S6GVD5SU"],"itemData":{"id":792,"type":"webpage","title":"Hergebruik FFP2 mondmaskers | RIVM","URL":"https://www.rivm.nl/documenten/hergebruik-ffp2-mondmaskers","accessed":{"date-parts":[["2020",3,31]]}}}],"schema":"https://github.com/citation-style-language/schema/raw/master/csl-citation.json"} (3): in principe zijn de FFP2 maskers gemaakt voor eenmalig gebruik. In een recent kleinschalig experiment door het RIVM kwam men tot de conclusie dat FFP2 maskers tot tweemaal gesteriliseerd kunnen worden met waterstofperoxide en nog steeds veilig bruikbaar zijn.
· Sciensano ADDIN ZOTERO_ITEM CSL_CITATION {"citationID":"hD6EMBx4","properties":{"formattedCitation":"(4)","plainCitation":"(4)","noteIndex":0},"citationItems":[{"id":804,"uris":["http://zotero.org/users/4905263/items/9FE86Z3E"],"uri":["http://zotero.org/users/4905263/items/9FE86Z3E"],"itemData":{"id":804,"type":"webpage","container-title":"Sciensano","title":"2019-nCoV - Procedures","URL":"https://epidemio.wiv-isp.be/ID/Pages/2019-nCoV_procedures.aspx","accessed":{"date-parts":[["2020",4,1]]}}}],"schema":"https://github.com/citation-style-language/schema/raw/master/csl-citation.json"} (4): in epidemische omstandigheden mag een chirurgisch mondmasker 8 uur gedragen worden ongeacht de opeenvolging van interventies, zonder naar buiten te gaan. Het mag gedurende die periode ook rond de hals gedragen worden.
· ECDC ADDIN ZOTERO_ITEM CSL_CITATION {"citationID":"7VrVbj7y","properties":{"formattedCitation":"(5)","plainCitation":"(5)","noteIndex":0},"citationItems":[{"id":808,"uris":["http://zotero.org/users/4905263/items/XT7H9UL7"],"uri":["http://zotero.org/users/4905263/items/XT7H9UL7"],"itemData":{"id":808,"type":"webpage","abstract":"This document aims to provide guidance to EU/EEA healthcare facilities and healthcare providers on infection prevention and control (IPC) measures for the management of suspected and confirmed cases of COVID-19 infection in healthcare settings, including long-term care facilities. It also offers guidance on the management of specimens at laboratories in the EU/EEA.","container-title":"European Centre for Disease Prevention and Control","language":"en","note":"source: www.ecdc.europa.eu","title":"Infection prevention and control and preparedness for COVID-19 in healthcare settings","URL":"https://www.ecdc.europa.eu/en/publications-data/infection-prevention-and-control-and-preparedness-covid-19-healthcare-settings","accessed":{"date-parts":[["2020",4,1]]},"issued":{"date-parts":[["2020",3,31]]}}}],"schema":"https://github.com/citation-style-language/schema/raw/master/csl-citation.json"} (5): een chirurgisch mondmasker of FFP masker mag gedurende 4-6 uur ononderbroken gedragen worden, ongeacht het aantal patiënten waarmee men in contact komt. Alle maskers zijn ontworpen voor eenmalig gebruik en hergebruik mag enkel als laatste redmiddel toegepast worden. De contaminatie van de buitenzijde van FFP maskers vormt het grootste risico voor hergebruik. Dit risico zou lager zijn wanneer een aangezichtsschild gebruikt wordt. Momenteel worden verschillende methodes voor sterilisatie getest.
1.2. Kunnen maskers nog veilig gebruikt worden na de vervaldatum?
CDC ADDIN ZOTERO_ITEM CSL_CITATION {"citationID":"JH49o3Le","properties":{"formattedCitation":"(6)","plainCitation":"(6)","noteIndex":0},"citationItems":[{"id":797,"uris":["http://zotero.org/users/4905263/items/IZBZRMEK"],"uri":["http://zotero.org/users/4905263/items/IZBZRMEK"],"itemData":{"id":797,"type":"webpage","abstract":"Coronavirus disease 2019 (COVID-19) is a virus (more specifically, a coronavirus) identified as the cause of an outbreak of respiratory illness first detected in Wuhan, China.","container-title":"Centers for Disease Control and Prevention","language":"en-us","note":"source: www.cdc.gov","title":"Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)","URL":"https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/hcp/respirators-strategy/crisis-alternate-strategies.html","author":[{"family":"CDC","given":""}],"accessed":{"date-parts":[["2020",3,31]]},"issued":{"date-parts":[["2020",2,11]]}}}],"schema":"https://github.com/citation-style-language/schema/raw/master/csl-citation.json"} (6): risico op het degraderen van de elastieken en het materiaal ter hoogte van de neusbrug. Voor FFP2 maskers is het belangrijk om altijd een ‘seal check’ te doen.
Expert opinion: FFP2 maskers: Concreet is het grootste risico het degraderen van de elastieken en het materiaal ter hoogte van de neusbrug. Voor FFP2 maskers is het belangrijk om altijd een ‘seal check’ te doen: door snel in- en uitademen kijken of je het masker kan aanzuigen. Is dit niet het geval, dan is er te veel randlekkage, en is het masker niet geschikt. Dit risico op randlekkage bij FFP2/3 is er ook als de maskers nog niet vervallen zijn. Niet elk model van masker past op elk type gelaat. (Ter info: in de Angelsaksische landen moeten gezondheidszorgmedewerkers op periodieke basis een ‘fittest’ uitvoeren om te weten welk type hoogfiltratiemasker het best past. In België is er nog geen regelgeving hieromtrent. In deze acute epidemische situatie, met schaarste van materiaal is het ook niet het moment om fittesten te gaan invoeren, maar ik ben er zeker van dat dit terug ter sprake zal komen in het post-corona tijdperk). Een ander risico is het achteruitgaan van de filtratiecapaciteit van het masker met de tijd, onder andere door verdwijnen van de elektrostatische lading. Dit is iets wat niet kan gecontroleerd worden door visuele inspectie, maar volgens mij wel een zeker risico inhoudt als maskers al jaren over datum zijn.
Proceduremaskers sluiten niet nauw aan aan het gezicht. Uiteraard ook de kwaliteit van de elastieken te controleren. De elektrostatische lading kan ook verminderd zijn, waardoor droplets minder afgestoten worden en de doeltreffendheid vermindert.
Maar niemand zal exact kunnen zeggen tot hoeveel tijd voorbij de vervaldatum je de maskers kan gebruiken.
1.3. Kan het aanbrengen van vaseline of antibacteriële gels op een mondmasker enige bescherming bieden? Wat met Bactroban in de neus aanbrengen?
In de wetenschappelijke literatuur of de richtlijnen werd geen antwoord gevonden op deze vraag.
Expert opinion:
Ik heb nog nooit gelezen dat vaseline aanbevolen wordt om aan te brengen op een masker. Antibacteriële gels zijn per definitie niet actief tegen virussen. Daarnaast is het aanbrengen van gels op mondmaskers een obsolete praktijk aangezien dit de elektrostatische lading, die essentieel is voor de goede werking van het masker, negatief zal beïnvloeden.
Wat is het doel van het dragen van een schort? Welke schorten zijn veilig? Is vochtbestendigheid een must? Hoe vaak moet een schort gewisseld worden? Kan een schort hergebruikt worden? Kan een regenjas en -broek gebruikt worden die achteraf met Dettol gereinigd worden?
Richtlijnen:
· NHG Persoonlijke beschermingsmiddelen ADDIN ZOTERO_ITEM CSL_CITATION {"citationID":"vP90jgDE","properties":{"formattedCitation":"(1)","plainCitation":"(1)","noteIndex":0},"citationItems":[{"id":810,"uris":["http://zotero.org/users/4905263/items/BWGGPZZA"],"uri":["http://zotero.org/users/4905263/items/BWGGPZZA"],"itemData":{"id":810,"type":"webpage","title":"Persoonlijke beschermingsmiddelen | NHG","URL":"https://www.nhg.org/themas/publicaties/persoonlijke-beschermingsmiddelen#kleding","accessed":{"date-parts":[["2020",4,1]]}}}],"schema":"https://github.com/citation-style-language/schema/raw/master/csl-citation.json"} (1): beschermende kledij voorkomt verontreiniging van de eigen kleding en overdracht van micro-organismen via kleding. De voorkeur gaat uit naar een disposable vochtondoorlaatbaar schort of jas. Indien, wegens beperkte beschikbaarheid, de schort bij meerdere patiënten na elkaar gedragen wordt, dan dient deze sowieso gewisseld te worden bij zichtbare bevuiling. Beschermende kleding voor meermalig gebruik (bv. witte jas met lange mouwen) wordt gewassen op 60°C. Vervang beschermende kleding in elk geval dagelijks en eerder bij zichtbare verontreiniging.
· NHG Covid-19 ADDIN ZOTERO_ITEM CSL_CITATION {"citationID":"gmIKcEGd","properties":{"formattedCitation":"(2)","plainCitation":"(2)","noteIndex":0},"citationItems":[{"id":800,"uris":["http://zotero.org/users/4905263/items/BN42DAIT"],"uri":["http://zotero.org/users/4905263/items/BN42DAIT"],"itemData":{"id":800,"type":"webpage","title":"Corona: infectiepreventie | NHG","URL":"https://www.nhg.org/coronavirus/infectiepreventie#PB","accessed":{"date-parts":[["2020",3,31]]}}}],"schema":"https://github.com/citation-style-language/schema/raw/master/csl-citation.json"} (2): raadt een schort met manchetten en lange mouwen aan. Indien niet beschikbaar kan een halterschort mits goeie handhygiëne.
· Voor Dettol is er op dit moment nog geen bewijs dat het covid-19 doodt (7). Als men een regenjas en regenbroek beschouwt als beschermende kledij die meermalig gebruikt kan worden dan kan dit ook dagelijks gewassen worden op 60°C (1).
Expert opinion:
De belangrijke vereisten bij het dragen van een schort zijn het bedekken van de burgerkledij en de vochtbestendigheid. Wissel bij voorkeur per patiënt. In het ziekenhuis hergebruiken wij schorten op cohorteafdelingen waar alle patiënten bevestigd positief zijn. In de setting van een huisarts lijkt me dit niet aangewezen (risico op kruisbesmetting).
Referenties
ADDIN ZOTERO_BIBL {"uncited":[],"omitted":[],"custom":[]} CSL_BIBLIOGRAPHY 1. Persoonlijke beschermingsmiddelen | NHG [Internet]. [geciteerd 1 april 2020]. Beschikbaar op: https://www.nhg.org/themas/publicaties/persoonlijke-beschermingsmiddelen#kleding
2. Corona: infectiepreventie | NHG [Internet]. [geciteerd 31 maart 2020]. Beschikbaar op: https://www.nhg.org/coronavirus/infectiepreventie#PB
3. Hergebruik FFP2 mondmaskers | RIVM [Internet]. [geciteerd 31 maart 2020]. Beschikbaar op: https://www.rivm.nl/documenten/hergebruik-ffp2-mondmaskers
4. 2019-nCoV - Procedures [Internet]. Sciensano. [geciteerd 1 april 2020]. Beschikbaar op: https://epidemio.wiv-isp.be/ID/Pages/2019-nCoV_procedures.aspx
5. Infection prevention and control and preparedness for COVID-19 in healthcare settings [Internet]. European Centre for Disease Prevention and Control. 2020 [geciteerd 1 april 2020]. Beschikbaar op: https://www.ecdc.europa.eu/en/publications-data/infection-prevention-and-control-and-preparedness-covid-19-healthcare-settings
6. CDC. Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) [Internet]. Centers for Disease Control and Prevention. 2020 [geciteerd 31 maart 2020]. Beschikbaar op: https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/hcp/respirators-strategy/crisis-alternate-strategies.html
7. Het nieuwe Coronavirus (COVID-19) verstaan [Internet]. [geciteerd 1 april 2020]. Beschikbaar op: https://www.dettol.nl/het-nieuwe-coronavirus-covid-19-verstaan/
