Antibioticabeleid moet efficiënter

Op basis van nationale en internationale wetenschappelijke literatuur lanceert het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) vandaag 21 aanbevelingen om het antibioticabeleid in ons land te verbeteren. 

Sinds de oprichting van de nationale commissie voor de coördinatie van het antibioticabeleid (BAPCOC) in 1999 werden in België meerdere maatregelen genomen om het antibioticagebruik te verminderen. Dat leidde in 2017 tot een totaal gebruik van systemische antibiotica in de ambulante sector van 21,1 standaard dagdosissen per 1000 inwoners en per dag. Daarmee staat ons land op de negende plaats van de grootste voorschrijvers. 

Met 21 aanbevelingen wil het KCE het aantal voorgeschreven antibiotica doen dalen. Een aantal aanbevelingen is gericht op de ambulante sector en dan vooral op de huisartsen:

  • Omdat de meeste antibiotica worden voorgeschreven in de ambulante sector stelt het KCE voor lokale ‘antibiotic stewardship’ teams uit te rollen in de ambulante sector. Deze stewardshipteams kunnen worden geleid door lokale huisartsen die regelmatig bijscholingen volgen. Ze mogen wel niet uitsluitend uit huisartsen bestaan, maar moeten ook apothekers en specialisten in infectiologie of medische microbiologie uit de lokale ziekenhuizen bevatten. Deze teams moeten toegang hebben tot geanonimiseerde voorschrijfgegevens van de huisartsen uit hun werkgebied zodat ze onder collega’s kunnen evalueren. De teams moeten de lokale huisartsen regelmatig uitnodigen voor bijscholing en om hun voorschrijfgedrag te bespreken. 
  • In woonzorgcentra moet ook een vorm van ‘antibiotic stewardship’ worden ontwikkeld. De rol van de CRA moet daarom worden aangepast. De initiatieven van de teams in de woonzorgcentra moeten worden genomen in samenwerking met de teams van de lokale huisartsenkringen.
  • De opleidingen voor een verantwoord voorschrijven en gebruik van antibiotica moeten worden verbeterd. De universitaire opleidingen over het verantwoord voorschrijven en het gebruik van antibiotica vertonen volgens het KCE leemten en zijn niet coherent omdat de leerstof infectiologie in verschillende deelvakken is opgesplitst. 
  • Het elektronisch voorschrift (verplicht vanaf 1 januari 2020) moet worden gebruikt om het verantwoord voorschrijven van antibiotica te bevorderen. 
  • Sensibiliseringscampagnes moeten meer dan in het verleden gericht zijn op specifieke doelgroepen. De grootschalige campagnes, die veel geld kosten, blijken weinig impact te hebben.