De regering Decroo besteedt in haar regeerakkoord veel aandacht aan gezondheidszorg en gezondheidsbeleid. Dat is natuurlijk geen verrassing in deze coronatijden.
In tijden van corona wekt het geen verbazing dat gezondheidszorg een belangrijk deel uitmaakt van het regeerakkoord dat de Vivaldi-partijen afsloten. De regering lanceert zes prioritaire assen waarvan de aandacht voor een ‘solidair land’ de eerste is. “Wij willen een solidair land waar we niemand achterlaten, iedereen naar waarde schatten en tegen tegenslagen beschermen. Gezondheid is daarin fundamenteel. Het is ons hoogste goed. Deze regering ziet het beheer van de gezondheidscrisis als topprioriteit om iedereen te beschermen. Daarom doen we belangrijke investeringen in de gezondheidszorg, in het bijzonder in de geestelijke gezondheidszorg. Deze financiering is meteen ook een erkenning voor alle zorgverleners die sinds het begin van de epidemie grote offers hebben gebracht”, luidt de aanhef van het regeerakkoord.
Een versterking van de gezondheidszorg betekent voor de regering Decroo niet alleen dat er meer middelen naar gezondheid moeten gaan. Er moet ook een hervorming komen op basis van duidelijke gezondheidsdoelstellingen die de kwaliteit verhogen, de gelijke toegang verbeteren en de uitgaven terugdringen die niet ten goede komen aan patiënten en zorgverstrekkers. De zorg moet kortom efficiënter verlopen dan vandaag het geval is. Het uiteindelijke doel is de Belgische patiënt toegang te verzekeren tot de beste zorg ter wereld en de zorgverstrekkers in betere omstandigheden te laten werken.
Op korte termijn vraagt uiteraard de coronacrisis de meeste aandacht op gezondheidsvlak. “Om coronamoeheid te vermijden, is er een nieuw contract met de burgers nodig, met maatregelen die verstaanbaar zijn, die als zinvol worden ervaren en die de sociale leefbaarheid garanderen”, stelt het regeerakkoord. Een goede communicatie is daarbij van het grootste belang. Daar kan de coronacommissaris waarschijnlijk zijn steentje toe bijdragen. CELEVAL blijft ook bestaan, maar krijgt er de taak bij niet enkel de korte, acute termijn te bekijken, maar ook een langetermijnvisie uit te werken om zo te evolueren van crisismanagement naar risicomanagement. Een gezondheidsplan moet inzetten op zowel preventie als de indijking van besmettingen.
Op langere termijn (tegen 2030) wil de regering de gezondheidskloof dichten tussen mensen met het hoogste en het laagste aantal jaren te verwachten gezonde levensjaren. Dat verschil moet met minstens 25% verkleinen. Het aantal vermijdbare sterfgevallen moet met 15% worden teruggedrongen. Het federale plan Chronische Zorg moet verder worden uitgebouwd tot een ambitieus interfederaal plan.
Een begrip dat de regering naar voor schuift in het streven naar meer doelmatigheid en kwaliteit, is ‘accountability’. Op alle niveaus moet verantwoorde en verantwoordelijke zorg de norm worden, in het bijzonder om overconsumptie van zorg en geneesmiddelen te bestrijden. De Dienst voor Geneeskundige Evaluatie en Controle van het Riziv krijgt daarom een belangrijke rol, maar moet wel een verbetering van zijn procedures voorstellen. Het bevorderen van EBM en therapietrouw zijn twee andere manieren waarmee de regering de kwaliteit van de zorg wil optrekken.
Hoewel de regering de nadruk legt op inhoudelijke verbeteringen, voorziet ze ook een stijging van de middelen voor gezondheidszorg bovenop de wettelijke groeinorm. Een bedrag van 402 miljoen euro moet zorgen voor een versterking van de instroom en een beperking van de uitstroom van het zorgpersoneel. De geestelijke gezondheidszorg krijgt er een budget van 200 miljoen euro bij. In totaal stijgt het budget met 1,2 miljard euro, ofwel 4,5% van het huidige budget.
De wettelijke groeinorm zal niet enkel dienen om het volume-effect in de vraag te financieren, maar moet ook nieuwe zorginitiatieven mogelijk maken om de vooropgestelde gezondheidszorgdoelstellingen te behalen en de factuur voor de patiënt te verlagen. De groeinorm is niet langer van meet af aan verdeeld en toegekend aan de verschillende partiële doelstellingen. De regering Decroo kiest ervoor na medisch-sociaal overleg specifieke keuzes te maken, bijvoorbeeld een uitbreiding van het verzekerd pakket, een verbetering van de toegankelijkheid of een versterking van de eerste lijn.
In samenwerking met de deelstaten wil de regering de eerstelijnsgezondheidszorg herwaarderen en versterken. “Een goed gestructureerde, sterke en performante eerstelijnsgezondheidszorg is een sleutel voor de toekomst. Deze moet in diens rol als bewaker en coach van ons systeem verder worden ondersteund. Dat is zeker ook zo voor de apothekers met wie de regering de reflectie over hun toekomstige rol verderzet. Binnen de financiering van de eerste lijn bevorderen we de componenten die samenwerking en preventief en gericht handelen aanmoedigen. Daarbij zetten we ook in op het bevorderen van de rol van de eerstelijnsgezondheidszorg (van huisarts, verpleegkundige en apotheker als zorgverstrekker) in het bijzonder wat therapietrouw en preventie betreft.”
Het e-Gezondheidsplan 2019-2021, met onder meer aandacht voor het Elektronisch Patiëntendossier, het Globaal Medisch Dossier en de Patient Viewer als informatiehub voor de patiënt wordt verder uitgevoerd.
Om de kosten van geneesmiddelen binnen de perken te houden, wil de regering een nieuw pact afsluiten met de farmaceutische sector. Hoewel de kosten van geneesmiddelen moeten worden gedrukt, benadrukt de regering ook het belang van de sector als een innovatieve pool binnen de Belgische economie. De ambitie bestaat erin van België een ‘health and biotech valley’ te maken waar R&D, klinische proeven en productie centraal staan. De ontwikkeling en productie van strategische geneesmiddelen en actieve bestanddelen moet terug naar België worden gehaald.
Filip Ceulemans
