2009; 38e jaargang

Praktijkverhalen
P. Wyffels
Twee kinderen, huisje, tuintje voor en achter. Achter deze gelukkige façade gaat soms een heel andere wereld schuil, waarvan de huisarts vaak ongewild een glimp opvangt. In dit praktijkverhaal gaat een koppel nog een stapje verder: ze maken de huisarts tot actieve deelgenoot van hun geheimen. Maar heeft de huisarts hier wel zoveel zin in?
Huisarts Nu 2009;38(5):178-179

Punten van (on)tevredenheid en mogelijkheden tot verbetering
L. Vandekerkhof, M. Van Nuland, J. Goedhuys
Hoe verloopt de communicatie tussen de patiënt, oncoloog (specialist) en huisarts in de praktijk? Z ijn oncologische patiënten tevreden over de gevoerde communicatie, enerzijds door de huisarts en anderzijds door de oncoloog? Wie verkiest de patiënt voor het slechtnieuwsgesprek en door wie gebeurt het in de praktijk? Aan de hand van semigestructureerde interviews wordt nagegaan hoe patiënten de arts-patiëntcommunicatie beleefd hebben en wat we daaruit kunnen leren voor de aanpak van het slechtnieuwsgesprek bij kankerpatiënten.
Huisarts Nu 2009;38(5):180-186

Hoe kunnen we de socioculturele verschillen overbruggen?
E. El-Abdelati, Z. El Arbi, J. Denekens
Communicatie is altijd een zeer belangrijk aspect geweest in de zorg voor de oncologische patiënt. Bij allochtonen van de eerste generatie kan dit moeilijk verlopen door de taalbarrière en het verschil in sociaaleconomische status. Belangrijk is om rekening te houden met de culturele en religieuze context van de individuele patiënt (culturele competentie). Dit kan het best aan de hand van het verklaringsmodel van Kleinman.
Huisarts Nu 2009;38(5):186-191

Een pilootproject
K. Viaene, J. De Lepeleire
Vroegtijdige zorgplanning is een concept dat de zorg bij het levenseinde beter wil doen aansluiten bij de wensen en voorkeuren van de patiënt. In dit artikel wordt een model voorgesteld, dat gebaseerd is op literatuur en ervaringen in rust- en verzorgingstehuizen. Drie doelstellingen staan hierbij centraal: de verlenging van het leven, het behoud van functies en maximaal comfort. Ook een vertrouwenspersoon wordt aangeduid. Voor het eerst werd dit model getest in een huisartsensetting. De betrokken patiënten reageerden positief op dit initiatief en wensten in de toekomst hierop terug te komen.
Huisarts Nu 2009;38(5):192-197

Resultaten van een diagnostische meta-analyse
R. Bruyninckx, B. Aertgerts, P. Bruyninckx, F. Buntinx
Een snelle diagnose van een myocardinfarct of een acuut coronair syndroom is zeer belangrijk. Om de diagnostische nauwkeurigheid van tien belangrijke klachten en symptomen te bepalen bij al dan niet geselecteerde patiënten werd een systematische review uitgevoerd. Deze meta-analyse kon geen belangrijke rol aantonen voor één van de klachten of symptomen in de diagnose van een acuut myocardinfarct en acuut coronair syndroom. Alleen ‘pijn bij palpatie’ kon in een lage prevalentiesetting de diagnose van een acuut myocardinfarct of acuut coronair syndroom grotendeels uitschakelen.
Huisarts Nu 2009;38(5):198-203

H. Philips, A. De Suter, W. Buylaert, P. De Paepe, P. Cale, D. Schrans, M. Goosens
Na het verschijnen van de aanbeveling ‘Gebruik van medicatie bij urgenties’ kwamen er verschillende vragen, suggesties en opmerkingen. In deze lezersbrief worden enkele punten verder toegelicht.
Huisarts Nu 2009;38(5):204-206

P. Wyffels
Soms raakt de huisarts verstrikt in het privéleven van zijn patiënten, zoals blijkt uit dit praktijkverhaal. Thomas kan na een verkeersongeval zijn rechterbeen niet meer bewegen. Om geen risico te nemen beslist de huisarts om Thomas zo snel mogelijk naar het ziekenhuis te brengen. Maar heeft hij alle factoren voldoende overzien?
Huisarts Nu 2009;38(4):143-144

Resultaten van een praktijkproject
P. Claeys, H. Rosies
In dit praktijkonderzoek werd nagegaan hoe men in de huisartsenpraktijk op een snelle en eenvoudige manier de fysieke activiteit van de patiënten kan evalueren. Aan de hand van een vragenlijst weet de huisarts meteen hoe actief de patiëntenpopulatie is en welke patiëntengroepen hij het best aanspreekt om lichaamsbeweging te bevorderen.
Huisarts Nu 2009;38(6):243-245

Kunnen educatieve interventies helpen?
J. Wens, E. Vermeire, H. Hearnshaw, A. Lindmeyer, Y. Biot, P. Van Royen
Het gebrek aan therapietrouw bij diabetes mellitus type 2 blijft een probleem voor zorgverleners en een belangrijk aandachtspunt voor gezondheidszorginstanties. Deze systematische literatuurreview evalueert educatieve interventies bedoeld om de therapietrouw aan medicatie te verbeteren.
Huisarts Nu 2009;38(6):237-242
Bijlage bij het artikel: overzicht van de studies 34.89 Kb

Deel 1: Ongecompliceerde rouw
R. Rogiers, T. Declercq, S. Anthierens
Moet een huisarts tussenkomen in rouw? Hoe verloopt een ‘normaal’ rouwproces en wanneer moet de huisarts actiever ingrijpen en eventueel doorverwijzen? Zijn benzodiazepines tijdens het rouwproces aangewezen en zo ja, wanneer en voor wie?
Huisarts Nu 2009;38(6):229-235

Hoe begint de huisarts eraan in de praktijk?
G. Portzky, M. Vervaet
De behandeling van eetstoornissen zoals anorexia nervosa, boulimie of een nietgespecificeerde eetstoornis vraagt om een multidisciplinaire aanpak. Na een theoretische introductie wordt hier aan de hand van een casus stap voor stap geïllustreerd hoe de huisarts een boulimiepatiënt het best kan opvolgen.
Huisarts Nu 2009;38(6):221-229

P. Wyffels
Wat doe je als je diagnose door de beeldvorming volledig wordt tegengesproken? Stug volhouden en een nieuw onderzoek aanvragen? Of afwachten met het risico dat het slecht kan aflopen? Deze patiënt, met een voorgeschiedenis van migraine, heeft pijn in het been. Dankzij het vertrouwen in zijn huisarts komen ze toch snel tot een oplossing.
Huisarts Nu 2009;38(6):218-219

Onafhankelijke artsenbezoekers
K. D’Hollander, S. Van Crombrugge
Het doel van de artsenbezoeken is het bevorderen van rationeel en kwalitatief hoogstaand medisch handelen, met de nadruk op het gebruik van medicatie. Hoe werken de onafhankelijke artsenbezoekers, welke thema’s worden gebracht en is het ook iets voor u?
Huisarts Nu 2009;38(6):217

Een naald in een hooiberg
P. Leysen
Regelmatig verschijnen er grote, goed opgezette interventiestudies in hoog aangeschreven medische tijdschriften die positieve resultaten van acupunctuur tonen. Heet van de naald is de aanpassing van twee Cochrane-reviews in het voordeel van acupunctuur. Is de Belgische medische wereld bereid hierin mee te gaan?
Huisarts Nu 2009;38(6):215-216

Een klinische les over allergische rhinitis
A. De Sutter
Tijdens het hooikoortsseizoen wordt neusloop al snel geassocieerd met allergische rhinitis. Toch zijn er voor neusklachten ook vele andere oorzaken mogelijk, zoals in deze klinische les wordt aangetoond. Welke ziektebeelden kan de huisarts overwegen, welke lichamelijke of labo-onderzoeken zijn noodzakelijk en hoe wordt het best behandeld, medicamenteus en preventief?
Huisarts Nu 2009;38(4):145-147

Wat denken zij over hun diagnose?
K.A. Wittkampf, M.C.B. van Zwieten, F.Th. Smits, et AL.
Patiënten bij wie in een screening een depressieve stoornis is opgespoord, vinden het dikwijls moeilijk om die diagnose te accepteren. In dit onderzoek werd aan de hand van een halfgestructureerd diepteinterview nagegaan waarom patiënten zich tegen deze diagnose verzetten. Verschillende patiënten vonden dat hun klachten eerder aan externe psychosociale problemen te wijten zijn dan aan het ziektebeeld ‘depressieve stoornis’. Ze wilden dan ook liever niet als ‘depressief’ gelabeld worden.
Huisarts Nu 2009;38(4):148-154

Van guideline tot praktijkrichtlijn
E. Vanobbergen, J. Baekelandt, M. Branders, ET AL.
Hoe kan het beleid inzake diabetes mellitus type 2 binnen eenzelfde groepspraktijk uniformer verlopen? Dit was het uitgangspunt van een praktijkproject, dat werd opgestart in 2003. Aan de hand van een duidelijk stappenplan werkten deze artsen een praktijkrichtlijn voor diabeteszorg uit, waarin duidelijke afspraken werden gemaakt over de behandeling, registratie en samenwerking.
Huisarts Nu 2009;38(4):154-156

Hun belang voor het beleid en de organisatie van de huisartsgeneeskunde
N. Claes, N. Jacobs
Op basis van kosteneffectiviteitsstudies nemen beleidsmakers in de gezondheidszorg beslissingen over het invoeren van een nieuwe behandeling. Deze studies geven zowel informatie over de kosten als over de effecten van nieuwe behandelingen (of interventies). Wat zijn de basisprincipes van deze kosteneffectiviteitsstudies?
Huisarts Nu 2009;38(4):157-159

Project ‘Europees Handboek Eerste Hulp’ van Rode Kruis-Vlaanderen
S. Van de Velde, P. Broos, M. Van Bouwelen, ET Al.
Wat zijn de meest effectieve, veilige en doenbare eerstehulpprocedures en -technieken? Dit was het uitgangspunt van een project van Rode Kruis-Vlaanderen, dat resulteerde in de Europese eerstehulprichtlijnen. Om de verspreiding ervan te promoten ontwikkelde Rode Kruis-Vlaanderen een instrument om lesmateriaal te ontwikkelen volgens deze nieuwe richtlijnen.
Huisarts Nu 2009;38(4):159-166

Standpunt van het Vlaams EersteLijnsOverleg (VELO)
D. De Ridder, G. Vanbelle
Om een menswaardige gezondheidszorg te blijven garanderen heeft de eerste lijn nood aan een onderbouwde ethiek. Op basis van literatuur en gesprekken ontwikkelde het Vlaams EerstelijnsOverleg (VELO) daarom een standpunt over ‘eerstelijnsethiek’, die uitgaat van de personalistische verantwoordelijkheidsethiek.
Huisarts Nu 2009;38(4):167-169

P. Wyffels
Geen enkele scenarist kan bedenken wat de huisarts soms meemaakt. Zo ook dit verhaal over een vuilnisman die graag aan zijn weekend wil beginnen, maar op het vuilnisstort wordt tegengehouden. Zijn lading blijkt radioactief. Maar wat heeft de huisarts daarmee te maken?
Huisarts Nu 2009;38(3):95-96

Aanbeveling voor goede medische praktijkvoering
S. Leconte, D. Paulus, J. Degryse
Deze aanbeveling wil de huisarts helpen bij de diagnose en behandeling van kinderen tussen 0 en 18 jaar oud die op consultatie komen met een aanhoudende hoest als klacht. Welke diagnosen neemt de huisarts in overweging, welke alarmsymptomen wijzen op een ernstige pathologie en zijn er onderzoeken die de huisarts systematisch moet uitvoeren? En bestaan er ook efficiënte behandelingen van hoest die veilig zijn?
Huisarts Nu 2009;38(3):97-115

Elektronisch bestel- en registratiesysteem voor vaccins
N. Van de Vyver\n
Om de bestelling en levering van vaccins voor de Vlaamse basisvaccinatiekalender beter te laten verlopen werd in 2005 Vaccinnet geïntroduceerd. Dit elektronisch bestel- en registratiesysteem werd in een aantal Lok’s en kringen voorgesteld. De betrokken huisartsen bleken achteraf erg enthousiast en wilden met het systeem verder werken. Om Vaccinnet nog gebruiksvriendelijker te maken zal dit in de toekomst ook aan het elektronisch medisch dossier gekoppeld kunnen worden.
Huisarts Nu 2009;38(3):116-120

Bloed, zweet en tranen
L. De Rijdt\n
Automutilatie bij jongeren wordt vaak pas laat herkend. Niet alleen is de jongere beschaamd, ook het verslavende karakter van het automutileren zorgt ervoor dat hij of zij het goed verborgen houdt. Belangrijk in de behandeling is niet zozeer om op het symptoom zelf in te gaan, maar om het gedrag ruimer te kaderen en de jongere te helpen om zijn spanning te ‘mentaliseren’ in plaats van op zijn lichaam uit te ageren.
Huisarts Nu 2009;38(3):120-125

De vier universitaire centra voor huisartsgeneeskunde zijn inmiddels uitgegroeid tot volwaardige academische onderzoekscentra. Heel wat collega’s verlenen er hun medewerking aan onderzoeksopdrachten. Deze rubriek wil meer ruchtbaarheid geven aan het vaak uitstekende werk van onze collega-onderzoekers.
Huisarts Nu 2009;38(3):126-129

Editoriaal
F. Buntinx, B. Aertgeerts
Het onderzoek naar de diagnostische waarde van een test voor het al dan niet aanwezig zijn van een ziekte wordt stilaan verlaten. Een arts wordt immers zelden met deze situatie geconfronteerd. Ook het onderscheid tussen diagnostisch en prognostisch onderzoek verwatert steeds meer.
Huisarts Nu 2009;38(2):50-51

P. Wyffels
Dat het in de praktijk niet altijd loopt zoals verwacht, blijkt ook uit dit verhaal over een vrouw die ‘raar’ doet. Ze heeft dan wel een borderlinepersoonlijkheid, maar verklaart dit voldoende haar vreemd gedrag?
Huisarts Nu 2009;38(2):56-57

De patiënt beslist!
M. Avonts, D. Van Duppen
Een 60-jarige vrouw met paroxismaal atriumfibrilleren krijgt van haar cardioloog antiaritmica voorgeschreven. Omdat ze hiervan nog meer hartkloppingen krijgt, staakt de patiënte zelf de medicatie. Wat moet u als huisarts dan doen? Aan de hand van de PICO-methode worden hierop evidencebased antwoorden gezocht.
Huisarts Nu 2009;38(2):58-61

Een praktijkervaring
J. De Lepeleire, K. Hillemans, C. Hillemans, K. Van Tichelt, M. Creemers, R. Cuypers
In deze bijdrage wordt een proces beschreven van vijf huisartsen die van een solopraktijk, via een netwerk, geëvolueerd zijn naar een ‘HOED’ (huisartsen onder één dak). Dankzij hun grondige voorbereiding en aangepaste nieuwbouw bleek na tweeënhalf jaar functioneren deze formule zowel voor de artsen als de patiënten een succes.
Huisarts Nu 2009;38(2):63-69

De patiënt of de arts motiveren?
P. Koeck, L. Seuntjens, A. Liebert, D. Hofkens, V. Van Riet, F. Mast, J. Heyrman
Hoewel obesitas belangrijke gezondheidsrisico’s inhoudt, durven weinig huisartsen dit probleem actief aankaarten. Dit kwaliteitsverbeterend project in een groepspraktijk ging na hoe obesitas beter kan worden aangepakt.
Huisarts Nu 2009;38(2):70-74

De diagnostische waarde van symptomen en tekens in de eerste lijn
A. Van den Bruel, B. Aertgeerts, R. Bruyninckx, M. Aerts, F. Buntinx
Ernstige infecties bij kinderen (sepsis, meningitis, pneumonie, pyelonefritis, osteomyelitis en cellulitis) veroorzaken een belangrijke mortaliteit en morbiditeit. In deze prospectieve studie in de eerste lijn werd de diagnostische waarde van de klinische symptomen en tekens onderzocht en een multivariabel triage-instrument ontwikkeld.
Huisarts Nu 2009;38(2):76-82

De kracht van het communiceren en luisteren
M.F. Delfos
Het lijkt wel of alle kinderen tegenwoordig hoogbegaafd zijn, ADHD of een vorm van autisme hebben. Zijn zij werkelijk veranderd of worden we zelf steeds veeleisender?
Huisarts Nu 2009;38(2):83-86

Editoriaal
M. Lemiengre
Voor de lezer is dit het eerste nummer van een nieuwe jaargang, voor de redactie is dit het resultaat van een project waar we al enkele maanden mee bezig zijn. Elk jaar proberen we als redactie één of twee nieuwe projecten te realiseren. Dit jaar zijn we misschien te ambitieus.  We willen het project van dubbelpublicaties met Huisarts en Wetenschap verder vorm geven, we gaan verder met de rubriek ‘Kort Nieuws’ die vorig jaar 53 bijdragen had, daarnaast is de lay-out volledig vernieuwd en zijn er duidelijke afspraken om tot meer praktijkgerichte bijdragen te komen.
Huisarts Nu 2009;38(1):2-3

P. Wyffels
Met dit praktijkverhaal over de bejaarde Melle op een revalidatieafdeling opent huisarts Pat Wyffels deze rubriek met hernieuwde aandacht voor de unieke relatie tussen arts en patiënt.
Huisarts Nu 2009;38(1):8-9

Visie op de toekomst en selectie van kritische kwaliteitskenmerken (fase 1)
D. Grouwels, C. Verlinde, K. Van Emelen, J. Heyrman
In deze eerste onderzoeksfase wordt nagegaan wat de kritische kwaliteitskenmerken zijn waaraan een goed werkende wachtdienst ‘in de toekomst’ moet voldoen.
Huisarts Nu 2009;38(1)10-17

Resultaten van een observationeel onderzoek
D. Van Dupen, B. Aertgerts, K. Hanes, J. Neirinckx, L. Seuntjens, F. Goossens, A. Van Linden
‘Online on-the-spot’ of kortweg OOS is het zoeken op internet in een aantal EBM-databanken naar een antwoord op een vraag in aanwezigheid van de patiënt tijdens de consultatie.
Huisarts Nu 2009;38(1):17-21

Niet louter academisch
J. Mathys, M. De Meyere, M.L. van Driel, A. De Suter
Hoewel evidentie voor de behandeling van keelpijn gemakkelijk te vinden is, verschillen nationale richtlijnen met betrekking tot de keuze van het bewijsmateriaal en de interpretatie daarvan voor de klinische praktijk.
Huisarts Nu 2009;38(1):22-28

Naar een Nederlands-Vlaamse coproductie?
J.S. Burgers
Een internationale vergelijking tussen richtlijnen over acute keelpijn laat zien dat er nogal wat verschillen zijn. Zou een internationale richtlijn, zoals een Nederlands-Vlaamse coproductie, in de toekomst toch mogelijk zijn?
Huisarts Nu 2009;38(1):28-29

Resultaten van een interventieonderzoek (Limburgs HuisartsenPlatform-IT)
H. Bamelis, J. Geurts, D. Peeters, E. Ples, M. Vanpoecke, G. Vandewouwer, D. Mathijs, G. Thijs
Omdat heel wat mogelijkheden van het EMD onderbenut blijven, besloot het Limburgs HuisartsenPlatform in samenwerking met de Limburgse logo’s bij collega’s aan huis ondersteuning te bieden.
Huisarts Nu 2009;38(1):30-33

Hoe doe je dat in Health One™?
E. Ples
Aan de hand van het softwarepakket Health-One™ wordt hier in enkele stappen uitgelegd hoe huisartsen de mogelijkheden van het EMD beter kunnen toepassen.
Huisarts Nu 2009;38(1):33-36

Neurobiologische determinanten van ontwikkelingsstoornissen
E. Thiery
In dit artikel wordt dieper ingegaan op enkele ontwikkelingsstoornissen bij kinderen. Taalstoornissen, geheugenstoornissen, leerstoornissen, aandachtstekort- en autismespectrumstoornissen komen het meeste voor, apart of in comorbiditeit.
Huisarts Nu 2009;38(1):37-41

Mogelijkheden en beperkingen vanuit de preventieve invalshoek
J.H. Pauwels
De vroegdetectie van ontwikkelingsstoornissen bij kinderen is van groot belang om de prognose te verbeteren. Welke instrumenten helpen om deze stoornissen tijdig op te sporen?
Huisarts Nu 2009;38(1):41-45

P. Wyffels
Je behoort een patiënt niet in zijn gezicht uit te lachen. Hooguit, en dan echt hooguit, laat je een voorzichtige reactie zien. Dat het niet altijd makkelijk is zo beheerst en correct te blijven, blijkt uit dit praktijkverhaal, dat bulkt van de hilarische versprekingen en meningen van patiënten.
Huisarts Nu 2009;38(7):255-256

Een sterke eerste lijn als Vlaams alternatief
J. De Maeseneer
Allerlei actoren zoals ziekenfondsen en privéverzekeringsmaatschappijen hebben zich positief uitgelaten over de Vlaamse hospitalisatieverzekering. Maar is dit wel zinvol? Is dit de zo vaak gevraagde realisatie van de Vlaamse visie op zorg en gezondheid?
Huisarts Nu 2009;38(7):257-258

Naar een nieuw sociaal beleid
L. Ide
Volgens L. Ide is de Vlaamse hospitalisatieverzekering wel Vlaams en nóg belangrijker: ze sluit geen andere initiatieven uit. Uit het Vlaamse regeerakkoord mag ook blijken dat er genoeg ‘eten en drinken’ is voor zowel de eerste lijn als voor een Vlaamse hospitalisatieverzekering.
Huisarts Nu 2009;38(7):259-260

Kwalitatieve exploratie in 33 Vlaamse huisartsenpraktijken
J. Delepeleire, D. Grouwels, F. Humblet, J. Heyrman
In deze geïntegreerde kwalitatieve analyse van 33 geavanceerde huisartsenpraktijken wordt onderzocht welke stappen zij hebben ondernomen om te gaan samenwerken met andere disciplines en welke elementen de keuzes en ontwikkeling hebben beïnvloed.
Huisarts Nu 2009;38(7):260-266

Het Gezondheidscentrum Alpe in Herent
D. Grouwels, L. Deturck, F. Delvaux, S. Lemmens
In Herent gingen een duo- en solopraktijk de uitdaging aan om samen te evolueren naar een interdisciplinaire eerstelijnspraktijk, met bijzondere aandacht voor kwaliteitsmanagement op het vlak van praktijkorganisatie en dienstverlening. In dit artikel wordt geschetst welke weg ze de afgelopen twee jaar hebben afgelegd en wat de sleutelelementen zijn voor succes.
Huisarts Nu 2009;38(7):267-269

Deel 2: Van complicerende factoren naar gecompliceerde rouw
R. Rogiers, T. Declercq, S. Anthierens
Een aantal factoren zoals een plotse of gewelddadige dood of individuele factoren maken sommige patiënten ‘at risk’ voor een gecompliceerd rouwproces, een rouwgerelateerde depressie- of angststoornis. Hoe kan de huisarts deze patiënten begeleiden om de draad terug op te pikken? Welke niet-medicamenteuze aanpak is zinvol en is medicatie nodig?
Huisarts Nu 2009;38(7):270-275

Resultaten uit vijf Vlaamse opleidingspraktijken
P. Boeckxstaens, E. Vandedrinck, A. De Sutter
Is kwaliteitsvolle spirometrie bij de Vlaamse huisarts een haalbare kaart? Dit werd nagegaan aan de hand van drie onderzoeksvragen: wat is de exacte tijdsinvestering in de huisartsenpraktijk, wat is de kwaliteit van de spirometriecurven en is een eenduidige interpretatie door verschillende huisartsen mogelijk?
Huisarts Nu 2009;38(7):276-280

Evolutie van het bacteriële gevoeligheidspatroon van Escherichia coli tussen 1996 en 2006
D. De Backer, T. Christiaens, S. Heytens, A. De Sutter, E. Stobberingh, G. Verschraegen
Ondanks het overvloedige gebruik van antibiotica in België was er over een periode van tien jaar geen verandering in de antibioticagevoeligheid van E. coli bij vrouwen met klachten van ongecompliceerde urineweginfecties. Er was daarom geen reden om de lokale aanbevelingen voor de behandeling hiervan aan te passen.
Huisarts Nu 2009;38(7):281-286

Editoriaal
S. Coenen
Infectieziekten krijgen meer dan ooit aandacht in de media. Sinds maart van dit jaar worden we geteisterd met berichten over de A/H1N1-grieppandemie. Zal dit mensen massaal naar de huisarts mobiliseren om allemaal behandeld te worden met virusremmers en/of breedspectrumantibiotica voor een verkoudheid, griep, bronchitis of andere (zelflimiterende) infectieziekten?
Huisarts Nu 2009;38(8):290

P. Wyffels
Een meisje, een kleine engel van vier jaar, komt met keelpijn bij de huisarts. De huisarts vindt niets abnormaals: geen klieren en geen ettercrypten in de amandelen, hoogstens een rode keel. De auscultatie is normaal. Ze hoest ook een beetje, wat wil zeggen dat het zo goed als zeker geen bacteriële infectie is en dat antibiotica geen zin hebben. Toch loopt het mis.
Huisarts Nu 2009;38(8):295-296

Training in communicatieve vaardigheden en de CRP-sneltest
J.W. Cals, R.M. Hopstaken, C.C. Butler, K. Hood, S.J. Hansen, GJ. Dinant
Kunnen verbeterde communicatieve vaardigheden en de CRP-sneltest helpen om het aantal antibioticavoorschriften bij lageluchtweginfecties te verminderen? Volgens dit onderzoek hebben zowel ‘praten’ als ‘prikken’ zin om het beleid bij deze veelvoorkomende aandoening te optimaliseren. De verlaging van antibioticagebruik had geen negatief effect op het klinisch herstel van de patiënt of op de tevredenheid van de zorg.
Huisarts Nu 2009;38(8):297-305

Het voorschrijfgedrag van huisartsen in dertien Europese landen
C.C. Butler, K. Hood, T. Verheij, P. Litle, H. Melbye, J. Nutal, M.J. Kely, S. Mölstad, M. Godycki-Cwirko, J. Almiral, A. Torres, D. Gilespie, U. Rautakorpi, S. Coenen, H. Goossens
Er zijn duidelijke verschillen tussen de dertien Europese regio’s in het gebruik van antibiotica bij acute hoest en/of lageluchtweginfecties. Deze grote verschillen vertalen zich niet in klinisch belangrijke verschillen wat het herstel van patiënten betreft. Het beleid bij acute hoest zou in Europa meer geharmoniseerd kunnen worden, waarbij een terughoudender gebruik van antibiotica aanbeveling verdient.
Huisarts Nu 2009;38(8):305-310

Aanbeveling voor goed gebruik van antibiotica
K. Elinck, A. Vints, Y. Sibile, B. Gérard
De belangrijkste doelstelling van deze aanbeveling is het ontwikkelen van evidence-based klinische praktijkrichtlijnen voor het gebruik van antibiotica bij een acute exacerbatie van COPD in een ambulante setting. Met de implementatie van deze aanbeveling willen de auteurs het ontstaan van antibioticaresistentie voorkomen of beperken en het overmatige gebruik, het onjuiste gebruik of het gebruik van nieuwe antibiotica wanneer de bestaande antibiotica nog steeds effectief zijn, verminderen.
Huisarts Nu 2009;38(8):311-328

P. Wyffels
Na jarenlange migraineaanvallen (zie deel 1 in Huisarts Nu nr. 6) krijgt Frans acute pijn in zijn linkerbeen en uitslag op beide kuiten. Na verdere beeldvorming volgt een hard verdikt: een schwannoom van de N. ischiadicus, met een verbruikstrombocytopenie. Men besluit nog tot een biopsiename, maar meldt al voor de uitslag dat men het linker onderste lidmaat zal moeten amputeren… Of toch maar niet?
Huisarts Nu 2009;38(9):338-339

De kwaliteitsverbeterende rol van een praktijkverpleegkundige
C. Lesaffer, K. van Sas, R. Seuntjens, R. Vermeirssen, R. Remmen, H. Michielsen, V. Vriens
Na een ‘critical incident’ in hun praktijk besloot het Praktijkhuis in Baarle-Hertog een ‘call-recallsysteem’ voor hun Belgische anticoagulatiegebruikers op te stellen, naar analogie met de professionele trombosedienst voor hun Nederlandse patiënten. In dit systeem neemt de praktijkverpleegkundige de volledige organisatie op zich, roept patiënten op en stelt hun medicatie bij, onder supervisie van de huisarts.
Huisarts Nu 2009;38(9):362-367

Minder én beter!
M. Avonts, L. Seuntjens, R. Dhaene
Omdat er nogal wat verschillen bestonden in de aanvraag van labotests tussen de huisartsen, werkte deze groepspraktijk een praktijkrichtlijn uit om dit efficiënter te laten verlopen. Dit resulteerde in een ‘praktijkrichtlijn laboratoriumdiagnostiek’ over chronische aandoeningen, acute aandoeningen en preventieve doeleinden, die daarna ook aan de praktijk werd getoetst.
Huisarts Nu 2009;38(9):367-370

Resultaten van een focusgroepenonderzoek
M. Avonts, L. Mathijs L, S. De Maesschalck, M. Deveugele
In twee focusgroepen, een focusgroep met Marokkaanse vrouwen in Deurne en een focusgroep met Turkse vrouwen in Mol, werd gepeild naar de verwachtingen van deze allochtone bevolkingsgroep ten aanzien van de huisarts. Algemeen waren deze vrouwen tevreden, maar ze bleven toch vaak met vragen zitten. De taal werd in beide groepen aangehaald als een belangrijke bron van communicatieproblemen. Een zo kort mogelijke wachttijd en voldoende tijd tijdens het consult waren belangrijke verbeterpunten voor de Marokkaanse vrouwen, terwijl Turkse vrouwen vooral belang hechtten aan een snellere doorverwijzing.
Huisarts Nu 2009;38(9):370-376

Vaker op consultatie bij de huisarts?
M.B.T. Lemiengre, C.A.M. van Wayenburg, A.H. van Reenen-Schimmel, J.H.J. Bor, J.C. Bakx, W.A. van Staveren, C. van Weel, J.J. van Binsbergen
Obese patiënten komen vaker met alledaagse kwalen bij de huisarts, in het bijzonder verkoudheden (zonder koorts), spierpijn van de bovenste gordel, dermatofytosis en kneuzing (contusie, hematoom). Dit komt bovenop de al hogere prevalentie van chronische aandoeningen gerelateerd aan obesitas. Deze resultaten zijn gebaseerd op gegevens van de Nederlandse Continue Morbiditeitsregistratie, waarin obese patiënten gematcht werden aan niet-obese patiënten volgens leeftijd, geslacht, sociaaleconomische status in een periode van vijf jaar.
Huisarts Nu 2009;38(9):376-380

Editoriaal
J. De Lepeleire
De organisatie van de ouderenzorg is aan dringende herziening toe. Het hanteren van kwetsbaarheid kan gedeeltelijk een uitweg bieden om op een geïntegreerde manier naar ouderen te kijken en oplossingen te ontwikkelen.
Huisarts nu 2009;38(10):386-388

Praktijkverhalen
P. Wyffels
Geneviève sukkelt jarenlang met allerlei kwaaltjes tot haar man ziek wordt: dan ontpopt ze zich plots tot de meest toegewijde verzorgster. Een hele tijd blijft dit 87-jarige frêle vrouwtje immuun voor ziekten en kwalen, alsof het niet anders kan en mag.
Huisarts Nu 2009;38(10):393-394

Waardigheidsondersteunende zorg voor ouderen
L. Vanlaere, T. Coucke, A. Lamens, C. Gastmans
Om zorgverleners bewuster te maken van de kwetsbaarheid van ouderen werd vorig jaar in Vlaanderen het zorgethisch lab sTimul opgericht. In dit zorgethisch lab kunnen zorgverleners ‘aan den lijve’ ondervinden hoe ouderen behandeld worden in woon- en zorgcentra.
Huisarts Nu 2009;38(10):395-401

Een concept dat in de huisartsgeneeskunde aan belang wint
J. De Lepeleire, S. Iliffe, E. Mann, J-M. Degryse
Kwetsbaarheid levert de conceptuele basis om de op orgaan- en ziektegebaseerde medische benadering te verlaten en over te gaan naar een geïntegreerde benadering die steunt op ‘gezondheid’. Dit past zeer goed bij het biopsychosociale model van de huisartsgeneeskunde.
Huisarts Nu 2009;38(10):401-406

Wat kan de huisarts doen?
I. De Roeck
De huisarts is een noodzakelijke partner in situaties van ouderenmis(be)handeling. Slachtoffers en familieleden zien de huisarts vaak als hun (enige) vertrouwenspersoon. Toch komen er zeer weinig meldingen en doorverwijzingen van huisartsen bij het Vlaams Meldpunt Ouderenmis(be)handeling (VMOM).
Huisarts Nu 2009;38(10):407-411

Een beknopt overzicht voor buitenstaanders en buitenlanders
L. Van Houdt
Het specialisme ouderengeneeskunde is alleen in Nederland erkend en richt zich op kwetsbare ouderen met een complexe problematiek in de thuissituatie en in instellingen voor langdurig verblijf. Met enkele voorbeelden wordt hier geïllustreerd hoe dit nieuwe specialisme kan worden ingezet tegen de toenemende vergrijzingsgolf.
Huisarts Nu 2009;38(10):411-416

European Surveillance of Antimicrobial Consumption (ESAC)
B. Jans, S. Coenen, V. Vankerckhoven, et al.
De ‘nursing homes’, zowat het equivalent van woon- en zorgcentra (WZ C) in ons land, worden stilaan belangrijke reservoirs van multiresistente kiemen. Gegevens over antibioticagebruik in ‘nursing homes’ in Europa zijn echter schaars. Dit ESAC-onderzoek vormt een eerste aanzet om de belangrijkste kenmerken van deze ‘nursing homes’ in kaart te brengen.
Huisarts Nu 2009;38(10):417-422

Inhoudsanalyse van beleidsdocumenten
J. Lemiengre, B. Dierckx de Casterlé, Y. Denier, P. Schotsmans, C. Gastmans
Hoe gaan de Vlaamse woon- en zorgcentra (WZC’s) om met de huidige euthanasiewetgeving? Aan de hand van een inhoudsanalyse van het schriftelijk ethisch instellingsbeleid van de WZC’s wordt dit duidelijker. Ook de invloed van religie op het euthanasiebeleid, zoals bij de instellingen van Caritas Vlaanderen, blijkt uit dit onderzoek.
Huisarts Nu 2009;38(10):423-433

Uitkomsten van een gerandomiseerd onderzoek
N. van ’t Veer-Tazelaar, H. van Marwijk, P. van Oppen, et al.
Veel ouderen zijn depressief en angstig, vaak ook allebei tegelijk. Geïndiceerde preventie probeert het ontstaan van nieuwe stoornissen tegen te gaan of te vertragen en de ernst van de symptomen te verminderen en/of de periode te verkorten, waarin de patiënt met die milde klachten kampt. Dit onderzoek gaat na of een stapsgewijs zorgprogramma hierbij effectiever is dan de gebruikelijke zorg.
Huisarts Nu 2009;38(10):434-439

Vergeet het vergeten niet
E. van den Heuvel, S.P.C. Groen
In deze klinische les wordt aan de hand van twee casussen een ander licht geworpen op somatische klachten bij oudere patiënten. Vaak wordt een verminderd cognitief functioneren niet in de differentiaaldiagnose opgenomen, hoewel deze vaststelling onnodig medisch handelen kan voorkomen.
Huisarts Nu 2009;38(10):440-442