Omdat sommige geneesmiddelen hetzelfde effect hebben als een alcoholgehalte van 0,5 tot 0,8 promille, pleit Vias institute voor het aanbrengen van pictogrammen op geneesmiddelenverpakkingen in functie van het effect dat ze hebben op het rijgedrag.
Volgens een Franse studie is het nemen van bepaalde medicatie goed voor 3 à 4% van de verkeersongevallen. Transpositie naar België zou betekenen dat er tussen 1100 en 1500 ongevallen per jaar te wijten zijn aan medicatie. Een studie op de dienst spoedgevallen van enkele ziekenhuizen toonde aan dat meer dan 7% van de zwaargewonde automobilisten onder invloed waren van slaap- of kalmeermiddelen en meer dan 3% onder invloed van codeïne. Er bestaat echter geen test die agenten in staat stelt na te gaan of een automobilist onder invloed is van geneesmiddelen bij het rijden. De wet voorziet nochtans dat ‘in een soortgelijke staat dan dronkenschap rijden ten gevolge van het gebruik van medicijnen’ strafbaar is met een boete die varieert van 1600 tot 16 000 euro en een rijverbod van één maand tot vijf jaar.
Na een griepepidemie voor de deur staat, meent Vias de tijd gekomen om hierover te communiceren. “Een siroop die codeïne bevat, kan hetzelfde effect hebben als rijden met een alcoholgehalte tussen 0,5 en 0,8 promille. Dat zorgt ervoor dat je twee tot tien keer meer kans hebt op een ongeval”, zegt het instituut voor verkeersveiligheid. ”Geneesmiddelen die een invloed kunnen hebben op de rijcapaciteiten zijn meestal benzodiazepines, pijnstillers, antidepressiva, antipsychotica, oogdruppels en antihistamine. Slaap- en kalmeermiddelen, net zoals zware pijnstillers, veroorzaken slaperigheid, afleiding, een daling van het coördinatievermogen en vermindering van het reactievermogen. Worden deze geneesmiddelen gecombineerd met alcohol, dan is het risico op een ongeval 20 tot 200 maal hoger.”
Cijfers geven aan dat het om een reëel probleem gaat. Meer dan 6% van de Belgen geeft toe minstens eenmaal per maand onder invloed van slaap- of kalmeermiddelen te rijden. Vooral jongeren (minder dan 35 jaar) geven toe dat te doen. Rijden onder invloed van medicatie komt vaker voor in Brussel (10%) en in Wallonië (8%) dan in Vlaanderen (5%).
Om het probleem aan te pakken, stelt Vias drie aanbevelingen voor:
1. Het invoeren van een categoriseringssysteem van vier niveaus voor risico’s op het rijgedrag. Dit kan concreet door pictogrammen op de doosjes medicatie te plaatsen: 0 voor de medicatie waar er geen effect is en 3 voor medicijnen die een groot gevaar betekenen als je nog moet rijden.
2. De ontwikkeling van een informaticatoepassing voor artsen en apothekers zodat ze een waarschuwing krijgen telkens ze een geneesmiddel voorschrijven dat een negatieve impact op het rijgedrag kan hebben.
3. Verbetering van de gebruiksaanwijzing van medicamenten zodat de informatie over het rijgedrag er duidelijk in terug te vinden is. Momenteel gaat deze informatie verloren tussen alle andere mededelingen.
Filip Ceulemans
